Thực hiện chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới chất lượng giáo dục đại học, trong những năm qua, công tác giáo dục và đào tạo tại Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND) đã có những bước phát triển quan trọng cả về bề rộng lẫn chiều sâu, đóng góp to lớn cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo của Ngành. Trong đó, hoạt động đào tạo được xây dựng theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực, đáp ứng tiêu chí cơ sở giáo dục đại học trọng điểm của Ngành Công an và của Quốc gia. Các chương trình đào tạo liên tục được đổi mới cả về nội dung lẫn hình thức, đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của lực lượng Công an nhân dân (CAND). Một trong những bước đột phá tạo nên thành công cho quá trình đổi mới công tác đào tạo tại Học viện CSND là việc triển khai hiệu quả hoạt động thông tin thư viện phục vụ cho hoạt động học tập, nghiên cứu của giảng viên và học viên tại Học viện CSND.
Là một đơn vị chức năng trực thuộc Học viện CSND, chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý, cung cấp thông tin và tài liệu cho giảng viên và học viên. Trong nhiều năm qua, nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục, đào tạo của Học viện và nâng cao chất lượng học tập, nghiên cứu khoa học. Trung tâm Lưu trữ và Thư viện đã tập trung xây dựng, phát triển và hoàn thiện hệ thống tài liệu, thông tin tư liệu, hệ thống phòng đọc. Đến nay, tổng số đầu tài liệu Thư viện đang quản lý là 78.849 đầu, 368.930 bản ấn phẩm; 3091 cuốn luận văn Thạc sĩ; 494 cuốn luận án Tiến sĩ và 689 đề tài nghiên cứu khoa học; 3145 khóa luận tốt nghiệp; ngoài ra còn có hơn 70 đầu báo, tạp chí phục vụ cho nghiên cứu, học tập và giải trí. Sự gia tăng nguồn lực của Thư viện cho thấy hoạt động phát triển nguồn lực thông tin rất được Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện quan tâm chú trọng trong thời gian qua.
Năm 2014, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện phê duyệt việc thực hiện “Đề án phát triển Thư viện nghiệp vụ Cảnh sát nhân dân giai đoạn 2014 - 2020”, với mục tiêu đến năm 2018 Thư viện sẽ có 10 vạn đầu tài liệu, trong đó có 1 vạn đầu là tài liệu ngoại văn.
Bên cạnh hệ thống tài liệu truyền thống, nhằm hiện đại hóa và tăng cường tính tiện ích trong việc tra cứu thông tin, Trung tâm Lưu trữ và Thư viện cũng đặc biệt chú trọng đến việc phát triển và xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng CNTT hiện đại cùng hệ thống phần mềm tra cứu tiện ích, có khả năng truy cập, khai thác và phân phối thông tin trong toàn Học viện nhằm giúp học viên hệ đào tạo Sau đại học thỏa mãn được nhu cầu thông tin ở các mức độ khác nhau. Hoạt động cung cấp thông tin, đảm bảo tài liệu phục vụ cho hoạt động giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học tập trung vào một số hoạt động nổi bật như sau:
- Cung cấp các loại hình dịch vụ thông tin dựa trên nhu cầu thực tế của các học viên trong quá trình học tập, nghiên cứu và làm luận văn, luận án. Các yêu cầu của học viên sau khi được gửi đến cán bộ của Trung tâm, sẽ được tập hợp, phân loại, xử lí nhằm đáp ứng yêu cầu của học viên. Các dịch vụ phổ biến bao gồm: cung cấp thông tin thống kê danh mục luận văn Thạc sĩ và luận án Tiến sĩ để tránh trùng lặp; các thông tin phục vụ cho xây dựng tổng quan về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên cứu trong và ngoài nước.
- Xây dựng, quản lý và phát triển nguồn tài nguyên thông tin điện tử thông qua việc số hóa các tài liệu, giáo trình của Học viện và các tài liệu quý hiếm. Bảo đảm 100% giáo trình nằm trong chương trình đào tạo khung được số hóa và xử lý thành sách điện tử, tạo điều kiện cho giảng viên, học viên dễ dàng sử dụng giáo trình trên mạng nội bộ cho mục đích học tập và nghiên cứu khoa học. Bổ sung, tăng cường thông tin, tài liệu điện tử từ các nguồn khác nhằm khắc phục sự thiếu hụt tài liệu tham khảo, sự quá tải của kho tài liệu (Mua cơ sở dữ liệu trên mạng, liên kết với các thư viện trong và ngoài ngành).
- Quản lí và cung cấp hệ thống phòng đọc tự chọn, phòng đọc đa phương tiện, phòng hội thảo nhóm, phòng thuyết trình... với hơn 500 chỗ ngồi nhằm phục vụ cho nhu cầu sử dụng của học viên.
- Biên tập và phát hành các sản phẩm thông tin - thư viện truyền thống và hiện đại như: Biên soạn thư mục thông báo sách mới; Xây dựng cơ sở dữ liệu thư mục: Sách, báo, tạp chí, luận văn, luận án, đề tài nghiên cứu khoa học; cơ sở dữ liệu toàn văn các văn bản pháp quy, luận văn, luận án, đề tài nghiên cứu khoa học; Phim chuyên án điều tra, phim các vụ án hình sự; phát hành các chuyên đề nghiên cứu chuyên sâu với số liệu phong phú và luôn được cập nhật kịp thời.
- In và chế bản luận văn, luận án, thông tin chuyên đề, các ấn phẩm thông tin khoa học phục vụ các học viên theo yêu cầu.
Nằm trong lộ trình xây dựng và phát triển Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm và chuẩn quốc gia, hướng tới mục tiêu xây dựng Trung tâm Lưu trữ và Thư viện trở thành Trung tâm thông tin khoa học đầu ngành trong lực lượng CAND, nhằm phục vụ và đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu giảng dạy, học tập nghiên cứu của cán bộ, giảng viên, học viên Học viện, trong thời gian tới, Trung tâm Lưu trữ và Thư viện cần tiếp tục đổi mới phương thức phục vụ, phát triển, cải tạo cơ sở vật chất và hạ tầng mạng, trong đó đặc biệt tập trung vào những định hướng trọng tâm sau đây:
- Tiếp tục bổ sung nguồn tài liệu, cơ sở dữ liệu nhằm bảo đảm tính phong phú, đa dạng về lĩnh vực, tính khoa học, cập nhật, tin cậy về mặt nội dung. Phấn đấu đến năm 2018 đạt 10 vạn đầu tài liệu các loại trong đó có khoảng 1 vạn đầu tài liệu ngoại văn. Trong đó tỉ lệ bổ sung tài liệu truyền thống là 60%, tài liệu số hóa, sách điện tử, cơ sở dữ liệu toàn văn trực tuyến là 20%), số hóa tài liệu tại thư viện là 20%.
- Đa dạng hóa hơn nữa các loại hình dịch vụ cung cấp thông tin nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng tin. Các loại hình dịch vụ cần hướng đến tính chuyên sâu về mặt nội dung, sự chuyên biệt về các lĩnh vực và phải được bảo đảm xử lí trong thời gian ngắn nhất.
- Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác lưu trữ và thư viện, bảo đảm thành thạo về mặt chuyên môn nghiệp vụ, có tư duy tổng hợp và nghiên cứu khoa học, có khả năng sử dụng tốt ngoại ngữ và tin học nhằm phục vụ tốt hơn yêu cầu của bạn đọc.
- Tiếp tục mở rộng hệ thống phòng đọc, hướng tới việc xây dựng các phòng đọc theo các chuyên đề, tạo không gian thư viện theo hướng phòng đọc mở, bảo đảm tốt hơn nhu cầu thư giãn, giải trí, ngày càng thân thiện hơn với bạn đọc như: khu vực e-book cafe, khu vực wifi zone, hiện đại hóa các phòng đọc đa phương tiện, các phòng thuyết trình.
- Hoàn thiện cơ sở hạ tầng về công nghệ thông tin theo hướng hiện đại hóa và tăng cường tính tiện ích cho bạn đọc. Bảo đảm bạn đọc có thể truy cập được vào hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin thư viện ở bất kỳ đâu trong Học viện thông qua các thiết bị điện tử cầm tay thông minh nhưng vẫn bảo đảm được yếu tố bảo mật thông tin. Triển khai hệ thống mượn, trả sách tự động, hệ thống kiểm kê tự động nhằm tạo ra những bước đột phá mạnh mẽ trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông tin thư viện.
- Phối hợp chặt chẽ với các khoa chuyên ngành, các giảng viên trong việc xây dựng hệ thống danh mục giáo trình, tài liệu học tập, tài liệu tham khảo dành cho hệ đào tạo sau đại học đảm bảo tính khoa học, cập nhật và tin cậy. Bảo đảm cung cấp kịp thời tài liệu học tập cho học viên.
- Mở rộng hợp tác quốc tế, liên kết hòa mạng WAN với hệ thống thư viện của Bộ Công an trong việc trao đổi tài liệu, kinh nghiệm tổ chức và quản lý thư viện hiện đại, đào tạo chuyên gia, nâng cao chất lượng hệ thống cơ sở hạ tầng từ nguồn tài trợ nước ngoài thông qua các dự án quốc tế.
Việc xây dựng mô hình Trung tâm Lưu trữ và Thư viện Học viện CSND theo hướng hiện đại, phục vụ tốt hơn nhu cầu giảng dạy, học tập, nghiên cứu của cán bộ, giảng viên, học viên mang lại rất nhiều ý nghĩa. Một mặt góp phần hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước, Bộ Công an trong việc cải cách giáo dục, nâng cao chất lượng đào tạo, mặt khác để hướng tới mục tiêu xây dựng Trung tâm Lưu trữ và Thư viện trở thành Trung tâm thông tin khoa học đầu ngành, là nơi khai thác, cung cấp tài nguyên thông tin chất lượng cao của lực lượng CAND. Có khả năng đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học và đào tạo của lực lượng, từng bước trở thành đầu mối liên kết cung cấp thông tin cho các trường trong lực lượng CAND, góp phần vào việc mở rộng quan hệ hợp tác trao đổi thông tin với các trường trong và ngoài lực lượng CAND.
Thiếu tá, TS Lê Hồng Hải - Giám đốc Trung tâm Lưu trữ và Thư viện - Học viện CSND
Nguồn: Kỷ yếu Hội thảo khoa học: “Học viện CSND - 50 năm xây dựng và định hướng phát triển”