Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đình Phong (Giảng viên cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng tư tưởng Hồ Chí Minh được kết tinh từ ba tầng giá trị: Truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh hoa văn hóa Đông –Tây và chủ nghĩa Mác -Lê nin. Là sự kết tinh, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam với cái nôi là chủ nghĩa yêu nước nồng nàn, tư tưởng Hồ Chí Minh là thành tố quan trọng trong nền văn hóa dân tộc Việt Nam, là chuẩn mực bổ sung cho nền văn hóa truyền thống.

Trên cơ sở đó, Hồ Chí Minh đã chắt lọc các giá trị văn hóa cổ, kim, Đông, Tây, đồng thời tìm thấy mẫu số chung, điểm tương đồng của văn hóa nhân loại để làm giàu cho trí tuệ của mình. Người không vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê nin một cách cứng nhắc mà phát triển sáng tạo nó theo điều kiện cụ thể của Việt Nam.

“Không có chủ nghĩa Mác - Lê nin thì không có tư tưởng Hồ Chí Minh vì chủ nghĩa Mác - Lê nin trang bị cho Hồ Chí Minh thế giới quan, nhân sinh quan, phương pháp luận, làm cho tư tưởng Hồ Chí Minh mang bản chất khoa học, cách mạng và nhân văn; đưa tư tưởng Hồ Chí Minh lên một trình độ mới, một chất mới, gắn dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Nhưng chủ nghĩa Mác - Lê nin không thể thay thế tư tưởng Hồ Chí Minh vì “tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ nghĩa Mác - Lê nin đã được tiêu hóa vào không gian và thời gian xác định”. Hồ Chí Minh đã tiếp nhận chủ nghĩa Mác - Lê nin và những khái niệm tự do, bình đẳng, bác ái, tiến bộ, dân chủ của phương Tây qua lăng kính giải phóng dân tộc Việt Nam”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đình Phong nhận định.

Đồng quan điểm, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Vĩnh Thanh, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực 1 (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh), nêu rõ: Là người đầu tiên vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin vào điều kiện cụ thể của đất nước, ngay sau khi được đọc bản “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của V.I. Lê nin, Hồ Chí Minh đã xác định, con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam là phải tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa để giải phóng dân tộc, giai cấp và con người. Vì thế, xuyên suốt và nhất quán trong tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Xuất phát từ điều kiện đặc thù của xã hội Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giải quyết sáng tạo và thành công mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp, dân tộc và quốc tế, từ đó tranh thủ được sự đồng tình, ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với cách mạng nước ta.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Vĩnh Thanh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu, chuyển hóa và vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin vào thực tiễn cách mạng nước ta; qua đó, tạo nên hệ thống tư tưởng của mình và tạo tiền đề quan trọng cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào mùa Xuân năm 1930. Thực tiễn cách mạng Việt Nam hơn 90 năm qua dưới sự lãnh đạo, dẫn dắt của Ðảng Cộng sản Việt Nam, nhất là trong 35 năm đổi mới vừa qua, đã khẳng định và chứng minh giá trị, sức sống vĩ đại của chủ nghĩa Mác  - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Giá trị bền vững

“Tư tưởng Hồ Chí Minh chứa đựng những giá trị bền vững vởi nội dung toàn diện và sâu sắc với với bản chất khoa học, cách mạng, nhân văn”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đình Phong nêu nhận xét.

Theo đó, tư tưởng Hồ Chí Minh là lý luận về cách mạng Việt Nam, thực hiện giải phóng dân tộc, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân, quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa nhằm xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới.

Ở chiều sâu, xuyên suốt, giá trị bền vững, vĩnh hằng của tư tưởng Hồ Chí Minh là “vì dân, do dân”. Vì dân là mục đích, do dân là phương thức cuộc đời cách mạng của Hồ Chí Minh. Cả đời Người chỉ có một mục đích là phấn đấu cho quyền lợi của Tổ quốc và hạnh phúc của quốc dân; là chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Theo Hồ Chí Minh, cách mạng muốn thành công trước hết phải có Đảng. Đảng phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân; phải động viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đình Phòng đánh giá, giá trị bền vững của tư tưởng Hồ Chí Minh thể hiện ở chỗ, Hồ Chí Minh là một nhà tư tưởng theo đúng tinh thần của V.I.Lê nin, vì Người biết giải quyết trước người khác tất cả những vấn đề chính trị - sách lược, các vấn đề về tổ chức, về những yếu tố vật chất của phong trào không phải một cách tự phát. Tư tưởng Hồ Chí Minh đáp ứng đòi hỏi của dân tộc, phù hợp với thời đại, làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta và thời đại chúng ta.