Bộ Công an đang đề nghị xây dựng Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) nhằm khắc phục một số hạn chế, khó khăn hiện nay, bảo đảm đáp ứng tốt hơn yêu cầu của đẩy mạnh phòng, chống ma túy trong thời gian tới.
Theo Bộ Công an, Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 được Quốc hội thông qua ngày 09/12/2000, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2001 và được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2008 (gọi chung là Luật Phòng, chống ma túy), đã tạo hành lang pháp lý cho công tác phòng, chống ma túy, góp phần quan trọng trong cuộc đấu tranh phòng, chống ma túy, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội. Trong những năm qua việc triển khai thực hiện Luật Phòng, chống ma túy, đã thu được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực như: công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy đi vào nề nếp và có hiệu quả; nhận thức của cán bộ, công chức các cấp và đông đảo người dân trong xã hội về tác hại của ma túy được nâng lên; công tác cai nghiện ma túy, tổ chức tốt cai nghiện và quản lý sau cai được đổi mới; công tác đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy đạt được nhiều kết quả tốt,.... Những kết quả triển khai Luật Phòng, chống ma túy nêu trên đã giúp kiềm chế sự gia tăng của tệ nạn ma túy, góp phần đảm bảo trật tự, an toàn xã hội, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, sau hơn 15 năm thi hành, Luật Phòng, chống ma túy đã bộc lộ nhiều bất cập, các văn bản quy phạm pháp luật về công tác phòng, chống ma túy chưa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính; nhiều quy định không còn phù hợp làm hạn chế hiệu lực và hiệu quả của công tác phòng, chống ma túy... đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của công tác này và đặt ra vấn đề cần sửa đổi Luật, cụ thể như sau:
Một là, Công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy còn dàn trải, chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục. Một số nơi, công tác tuyên truyền còn chưa thực sự xuống tới cơ sở, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng cao, vùng sâu, vùng xa, chưa tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức trong thanh thiếu niên và nhóm đối tượng có nguy cơ cao, đồng bào vùng sâu, vùng xa. Tài liệu tuyên truyền còn thiếu, nội dung tuyên truyền chưa thực sự sáng tạo để vừa truyền tải được những yêu cầu tuyên truyền vừa thu hút được công chúng cùng tham gia. Một bộ phận cán bộ, người dân chưa thực sự nhận thức được tác hại, sự nguy hiểm của ma túy và tầm quan trọng của công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy nên chưa hợp tác với các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm ma túy và tuyên truyền phòng, chống ma túy dẫn đến hiệu quả của công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy chưa cao. Đội ngũ tuyên truyền viên còn thiếu và yếu về kiến thức, tài liệu và kỹ năng tuyên truyền do chưa được đào tạo, bồi dưỡng đúng theo yêu cầu. Công tác tuyên truyền ở cơ sở còn yếu, nhiều địa phương chủ yếu tập trung tuyên truyền vào “Tháng hành động phòng, chống ma túy” (tháng 6). Kinh phí dành cho hoạt động tuyên truyền còn hạn chế, chủ yếu là lồng ghép vào nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị chức năng và đưa vào xã hội hóa, do vậy các ban, ngành, đoàn thể gặp khó khăn trong việc triển khai các kế hoạch tuyên truyền theo nhiệm vụ được phân công. Ở một số nơi, các cấp lãnh đạo chưa thực sự sâu sát chỉ đạo và quan tâm, tạo điều kiện cho hoạt động tuyên truyền phòng, chống ma túy.
Hai là, Tình hình số người nghiện mới gia tăng trong khi công tác cai nghiện nói chung, công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng hiệu quả chưa cao, tỷ lệ tái nghiện ma túy nhiều; cán bộ làm công tác cai nghiện chưa có kinh nghiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu về quản lý, điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp, chất hướng thần; chưa có quy định xử lý, quản lý và cai nghiện đối với người nước ngoài. Công tác xã hội hóa cai nghiện tự nguyện còn nhiều khó khăn về thủ tục pháp lý khi thành lập.
Ba là, Lực lượng chuyên trách đấu tranh chống tội phạm ma túy còn mỏng; phương tiện, kỹ thuật phục vụ công tác còn hạn chế; chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ, chiến sỹ thực hiện nhiệm vụ đấu tranh với tội phạm ma túy chưa đáp ứng với thực tế, chưa thực sự tạo động lực yên tâm công tác.
Vì vậy, việc sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy là yêu cầu cấp thiết khách quan, nhằm khắc phục một số hạn chế, khó khăn hiện nay, bảo đảm đáp ứng tốt hơn yêu cầu của đẩy mạnh phòng, chống ma túy trong thời gian tới.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy là nhằm cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 và phù hợp với các quy định mới của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính; bảo đảm sự phù hợp với yêu cầu của thực tiễn công tác phòng, chống ma túy; khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng, chống ma túy; tiếp tục hoàn thiện, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, thống nhất, đồng bộ, khả thi cho tổ chức, hoạt động, quản lý phòng, chống ma túy, bảo đảm đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu của công tác phòng, chống ma túy.
- Thể chế hoá đầy đủ, kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng về công tác phòng, chống ma túy; hoàn thiện một bước pháp luật phòng, chống ma túy, tạo nhận thức thống nhất và đầy đủ về công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới, bảo đảm cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013 và tương thích của Luật Phòng, chống ma túy với quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự, Luật Tương trợ tư pháp.
- Khắc phục những khó khăn, hạn chế, bất cập trong công tác phòng, chống ma túy; tạo điều kiện phân tích, đánh giá tổng thể tình hình phòng, chống ma túy trong thời gian qua; từ đó, đưa ra những giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về công tác phòng, chống ma túy.
- Nâng cao trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội trong công tác phòng, chống ma túy.
- Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm khuyến khích, bảo vệ cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức tham gia phòng, chống tệ nạn ma tuý; tổ chức đấu tranh chống các tội phạm về ma tuý và sử dụng đồng bộ các biện pháp kinh tế, pháp luật, văn hoá, xã hội, nghiệp vụ để tuyên truyền, vận động nhân dân, cán bộ, công chức và cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang nhân dân tham gia phòng, chống tệ nạn ma tuý; kết hợp phòng, chống tệ nạn ma tuý với phòng, chống các loại tội phạm, HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội khác…
Click vào đây để tải dự thảo Báo cáo đánh giá tác động Luật phòng, chống ma túy và dự thảo Báo cáo tổng kết Luật Phòng, chống ma túy.
PV