Ngày nay, công nghệ thông tin có tác động rất lớn đến các lĩnh vực của đời sống xã hội, nó đã trở thành yếu tố cơ bản đối với sự phát triển kinh tế xã hội của mọi quốc gia. Chính vì vậy, việc phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin đã trở thành một xu hướng tất yếu, một cuộc cách mạng thực sự. Trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo và quản lý nghiên cứu khoa học, công nghệ thông tin sẽ tạo ra một cuộc cách mạng, làm thay đổi một cách căn bản về phương pháp quản lý và giáo dục trong các trường đại học, góp phần rất quan trọng nâng cao chất lượng công tác giảng dạy - học tập và quản lý nghiên cứu khoa học đồng thời giúp tiết kiệm thời gian, kinh phí.

Nhận thức sâu sắc vai trò, vị trí của công nghệ thông tin và ứng dụng thành tựu kỹ thuật của công nghệ thông tin trong hoạt động giảng dạy - học tập và nghiên cứu khoa học trong tình hình hiện nay, đặc biệt khi Việt Nam đang trong thời kỳ của cuộc cách mạng khoa học 4.0, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện trong những năm vừa qua đã rất tích cực trong việc lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị chức năng tập trung xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao về công nghệ thông tin, trang bị và nâng cao các điều kiện về cơ sở hạ tầng mạng máy tính nội bộ với 100% máy tính kết nối đến tất cả các đầu mối các đơn vị, khoa, Bộ môn, phòng, trung tâm và đẩy mạnh việc xây dựng các phần mềm ứng dụng các thành tựu của công nghệ thông tin trong phục vụ các hoạt động giáo dục - đào tạo và quản lý nghiên cứu khoa học. Thông qua đó, các hoạt động giảng dạy - học tập và quản lý nghiên cứu khoa học của các đơn vị và cán bộ, giảng viên trong toàn Học viện đã có sự thay đổi mạnh mẽ. Toàn bộ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của Ban Giám đốc Học viện, lãnh đạo các đơn vị trong việc thông báo, trao đổi thông tin, tài liệu, văn bản giữa các đơn vị và cá nhân trong toàn Học viện đã được thực hiện hoàn toàn trên môi trường mạng Lan (mạng nội bộ) của Học viện đã có tác dụng rất lớn làm giảm thiểu đến mức thấp nhất việc sử dụng giấy tờ đồng thời tiết kiệm phần lớn thời gian đi lại và chi phí.

Đối với hoạt động Quản lý nghiên cứu khoa học, biên soạn giáo trình, tài liệu phục vụ giảng dạy - học tập trong những năm vừa qua, Học viện luôn được đánh giá là một trong những trung tâm nghiên cứu khoa học có số lượng và chất lượng đứng đầu trong hệ thống các trường Công an nhân dân, trung bình hàng năm, Học viện quản lý khoảng 50 đề tài khoa học các cấp (đề tài khoa học cấp Nhà nước, cấp Bộ Công an, đề tài liên kết với các địa phương, đề tài cấp cơ sở) của cán bộ, giảng viên và hàng trăm công trình nghiên cứu khoa học, viết chuyên đề khoa học và khóa luận tốt nghiệp của sinh viên, bên cạnh đó là công tác tổ chức và quản lý hoạt động biên soạn giáo trình, tài liệu phục vụ cho hoạt động giảng dạy và học tập với hàng chục đầu tài liệu mỗi năm. Chỉ tỉnh riêng năm học 2018 - 2019, Học viện đang quản lý và thực hiện tổng số 50 đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, trong đó có 03 đề tài cấp Nhà nước, đề tài cấp Bộ, 02 đề tài cấp thành phố, 12 đề tài cấp cơ sở do Bộ Công an cấp kinh phí, 30 đề tài cấp cơ sở do Học viện quản lý. Như vậy, có thể thấy số lượng đề tài nghiên cứu khoa học, việc tổ chức quản lý biên soạn giáo trình, tài liệu dạy học từ khi thành lập Học viện đến nay và hàng năm của Học viện được thực hiện và lưu giữ là rất lớn, bên cạnh đó đối với công tác biên soạn giáo trình tài liệu giảng dạy - học tập, để đảm bảo cho hoạt động biên soạn giáo trình, tài liệu dạy học đạt hiệu quả cao, đồng thời bảo vệ bản quyền tác giả trên cơ sở yêu cầu về việc rà soát tỉ lệ trùng lặp của tài liệu, giáo trình nhằm tránh việc vi phạm bản quyền tác giả và sao chép tài liệu trái phép, nếu chỉ làm theo hình thức thủ công như trước đây thì mất rất nhiều thời gian, công sức và yêu cầu lớn về nguồn nhân lực, điều kiện cơ sở vật chất, trong khi đó nếu xây dựng được phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin thì các công việc này lại được thực hiện và kiểm soát hoàn toàn trên môi trường mạng và được kiểm soát rất chặt chẽ, mang lại hiệu quả cao, tiết kiệm được tối đa việc quản lý và lưu giữ theo hình thức thủ công như hiện nay.

Bên cạnh công tác quản lý nghiên cứu khoa học, hiện nay khi thực hiện nghiên cứu các đề tài khoa học các cấp, số lượng cán bộ, giáo viên sử dụng phần mềm xử lý số liệu SPSS (phần mềm được sử dụng để phân tích các kết quả điều tra nghiên cứu và phân tích số liệu thống kê đối với các công trình nghiên cứu khoa học), phần mềm này hiện nay đang được ứng dụng rất phổ biến và đã được kiểm chứng về tính hiệu quả đối với các hoạt động nghiên cứu đề tài khoa học trên tất cả các lĩnh vực nghiên cứu. Tuy nhiên, tại Học viện CSND, số lượng cán bộ, giảng viên được tiếp cận và biết cách khai thác, sử dụng thành thạo phần mềm này chưa được nhiều và chưa phổ biến trong khi lợi ích của việc khai thác, sử dụng phần mềm này là rất lớn đối với các hoạt động nghiên cứu. Do vậy, việc ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ trong công tác quản lý nghiên cứu khoa học trong tình hình hiện nay của Học viện là rất cần thiết và hữu ích.

Năm học 2018 - 2019, trên cơ sở những yêu cầu cấp thiết hiện nay trong công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học đảm bảo chặt chẽ, hiệu quả và thống nhất, đồng thời nhằm đẩy mạnh việc ứng dụng những thành tựu của công nghệ thông tin trong các hoạt động nghiên cứu khoa học trong thời kỳ cách mạng khoa học kỹ thuật 4.0 và hưởng ứng chủ đề của năm học “Xây dựng Học viện Cảnh sát nhân dân thông minh”, dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện CSND, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, phòng Quản lý nghiên cứu khoa học đã rất tích cực chủ động tham mưu cho Ban Giám đốc Học viện phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan, Ban chỉ đạo Công nghệ thông tin, tổ chuyên gia tư vấn công nghệ thông tin của Học viện để tiến hành nghiên cứu xây dựng phần mềm “Quản lý thông tin nghiên cứu khoa học” và tổ chức mở các lớp tập huấn phần mềm xử lý dữ liệu SPSS nhằm khai thác, ứng dụng những thành tựu của công nghệ thông tin phục vụ cho công tác quản lý và nghiên cứu khoa học trong toàn Học viện.

Đối với kế hoạch xây dựng phần mềm quản lý nghiên cứu khoa học, phòng Quản lý nghiên cứu khoa học xác định là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách hiện nay. Đây là phần mềm được thiết kế và xây dựng trên nền tảng cơ sở ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ thông tin với việc sử dụng hệ điều hành với công nghệ tiên tiến, hiện đại nhất hiện nay trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đảm bảo cho việc tích hợp và đồng bộ hóa toàn bộ hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu người dùng chung phù hợp với hạ tầng kỹ thuật mạng trong toàn Học viện, mỗi cán bộ, giáo viên và đơn vị sẽ được sử dụng 01 tài khoản đã được cung cấp sẵn và đang sử dụng hiện nay để truy cập, các trường thông tin trong phần mềm được thiết kế phù hợp với yêu cầu khai thác của nhiều đơn vị chức năng, phần mềm này đáp ứng những mục tiêu cơ bản như sau:

- Thứ nhất: Phần mềm tích hợp đầy đủ dữ liệu thông tin của tất cả cán bộ, giảng viên và sinh viên trong toàn Học viện, bên cạnh đó, khi triển khai phần mềm sẽ giúp cho việc số hóa toàn bộ dữ liệu, thông tin về hoạt động nghiên cứu khoa học, lưu giữ chính xác và đầy đủ các công trình khoa học (đề tài nghiên cứu khoa học, sách, giáo trình, tài liệu tham khảo, bài báo...) phục vụ cho công tác quản lý, tổng hợp số liệu, tra cứu dữ liệu trên phần mềm điện tử, trao đổi thông tin về hoạt động nghiên cứu, công trình khoa học của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong toàn Học viện. Giúp cho cán bộ, giảng viên và sinh viên tìm hiểu, xây dựng cho mình những định hướng nghiên cứu phù hợp.

- Thứ hai: Phần mềm có tính năng nhắc việc trên cơ sở tích hợp thời hạn về tiến độ thực hiện công trình nghiên cứu đề tài khoa học, biên soạn giáo trình theo thời gian thực trong hợp đồng đã ký kết giữa chủ biên giáo trình, tài liệu; chủ nhiệm đề tài phục vụ cho việc quản lý tiến độ thực hiện các hoạt động nghiên cứu đề tài khoa học các cấp; tiến độ thực hiện biên soạn giáo trình, tài liệu dạy học của cá nhân và các đơn vị trong toàn Học viện nhằm đảm bảo theo đúng tiến độ hợp đồng đã ký kết.

- Thứ ba: Giúp cho mục tiêu cải cách hành chính các khâu trong công tác quản lý các hoạt động nghiên cứu khoa học của Học viện; phục vụ cho công tác báo cáo, thống kê số liệu về hoạt động nghiên cứu khoa học theo năm học của cán bộ, giáo viên và các đơn vị trong toàn Học viện.

Trong năm học 2018 - 2019, phòng Quản lý nghiên cứu khoa học sẽ chủ động tham mưu cho Ban Giám đốc Học viện tổ chức mở các lớp đào tạo, tập huấn sử dụng phần mềm SPSS để phục vụ cho việc phân tích, xử lý dữ liệu trong hoạt động nghiên cứu các đề tài khoa học nhằm mang lại hiệu quả cao trong hoạt động này.

Để đạt được những mục tiêu cụ thể trong việc ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng khoa học 4.0 nhằm phát huy hiệu quả công tác quản lý, nghiên cứu khoa học của Học viện trong thời gian tới, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện, các đơn vị chức năng thuộc Học viện cần tập trung thực hiện các biện pháp nhằm thống nhất và nâng cao nhận thức cho các đối tượng, nhất là đội ngũ lãnh đạo chủ chốt của các đơn vị và đội ngũ cán bộ các nhà khoa học, cán bộ, giảng viên trong toàn Học viện quán triệt khắc phục tư tưởng bảo thủ, trì trệ, ngại đổi mới trong việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động nói chung trong đó có công tác quản lý nghiên cứu khoa học. Tranh thủ mọi nguồn lực kinh phí, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cải thiện và nâng cấp hệ thống cơ sở các trang thiết bị hiện có đồng thời đầu tư bổ sung các trang thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động quản lý nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu mở rộng hợp tác với các cơ sở đào tạo khác, các đơn vị trong việc nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ tốt hoạt động này trong thời gian tới nhằm đạt mục tiêu xây dựng Học viện Cảnh sát nhân dân thông minh./.

                                       TS. Nguyễn Thanh Bình - PTP Quản lý NCKH