Trải qua chặng đường hơn 50 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành, Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND) đã không ngừng phát triển và lớn mạnh về mọi mặt. Học viện đã và đang đào tạo trên 15 vạn sĩ quan, hạ sĩ quan, hầu hết là trình độ đại học và sau đại học cho lực lượng Công an nhân dân (CAND). Để làm tốt nhiệm vụ giáo dục phẩm chất đạo đức, rèn luyện bản lĩnh chính trị, lối sống, xây dựng nhân cách người sĩ quan Công an tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân, Ban Giám đốc Học viện thường xuyên quán triệt, xác định rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác quản lý, giáo dục học viên trong hoạt động giáo dục, đào tạo học viên tại Học viện; cán bộ, chiến sĩ Phòng Quản lý học viên (QLHV) luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục mọi khó khăn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, từ đó thể hiện được sự quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần cho học viên các hệ học; duy trì tốt nền nếp sinh hoạt hàng ngày, thực hiện tốt các quy định của Bộ Công an và của Học viện, công tác vệ sinh môi trường có nhiều chuyển biến tích cực, học viên thực hiện tốt văn hóa chào hỏi, công tác trực ban được duy trì nghiêm túc.
Trong học kỳ I năm học 2018 - 2019, tổng số học viên đang tham gia học tập tại Học viện là: 11.141 học viên. Trong đó, đào tạo đại học chính quy: 2.592 học viên (gồm các khóa D41: 1092, D42: 772, D43: 378, D44: 350); Liên thông: 1.475 học viên (gồm các khóa LT32: 481, LT33: 547, LT34: 447); Vừa làm vừa học (VLVH): 2.035 học viên (gồm các khóa VLVH 28: 501, VLVH 29: 729, VLVH30: 469, VLVH 31: 198, VLVH32: 138); Liên thông VLVH: 3192 học viên (gồm các khóa LV 31: 495, LV 32: 498, LV 33: 1.051, LV 34: 1.148); Cao học: 426 học viên (gồm các khóa CH 26: 218, CH 27: 208); Văn bằng 2: 574 học viên (gồm các khóa K7: 228, K8: 106, K9: 240); hệ Quốc tế: 178 học viên (gồm các khóa D28 Lào: 35, D29 Lào: 34, D30 Lào: 34, D31 Lào: 23, D32 Lào: 13, D33 Lào: 24, D3 Campuchia: 15); Bồi dưỡng nghiệp vụ 06 tháng: 130 học viên (gồm các khóa K14: 40, K15: 90); hệ Dân sự: 539 học viên (gồm các khóa K2: 235, K3: 138, K4: 166); ngoài ra, Phòng QLHV còn được giao nhiệm vụ theo dõi, quản lý số học viên gửi đi đào tạo tại các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Đại học bách khoa và một số đơn vị khác.
Năm học 2017 - 2018, đánh dấu mốc son lịch sử, Học viện CSND tròn 50 năm xây dựng, trưởng thành, một năm học gặt hái nhiều thành công trong công tác quản lý, giáo dục học viên, điều đó được thể hiện trong thành tích học tập, rèn luyện của học viên với kết quả tổng kết thi đua năm học có: 18 tập thể học viên xuất sắc, 59 tập thể học viên tiên tiến; về danh hiệu thi đua cá nhân: 90 học viên đạt danh hiệu học viên xuất sắc, 1.696 học viên giỏi, 3.556 học viên khá. Với mục tiêu đào tạo các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát tương lai không chỉ đơn thuần giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà bên cạnh đó phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng lành mạnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ. Năm học 2018 - 2019, Học viện CSND xác định một trong một trong ba khâu đột phá của nhà trường là công tác quản lý, giáo dục học viên, qua đó, công tác quản lý, giáo dục học viên luôn được Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện xác định là một nhiệm vụ trọng tâm và tập trung chỉ đạo thực hiện; các đơn vị trong Học viện cũng luôn có sự phối hợp tạo điều kiện tốt cho công tác quản lý, giáo dục học viên. Trong thời gian qua, Phòng QLHV đã tổ chức triển khai quản lý tốt học viên các khóa học, hệ học, tổ chức cho học viên học tập, thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết của Ngành và các quy định của Nhà trường, tham mưu Ban Giám đốc Học viện xây dựng các kế hoạch tổ chức đón tiếp, nhập học, khai giảng, bế giảng, các kế hoạch công tác theo chuyên đề của từng khóa học, hệ học đảm bảo đúng thời gian, trình tự thủ tục theo quy định của ngành và nhà trường. Làm tốt công tác phát triển Đảng trong các chi bộ khối học viên. Hoàn thành hồ sơ kết nạp đảng viên mới, chuyển Đảng chính thức cho đảng viên dự bị. Duy trì tốt kỷ luật kỷ cương, đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực từ đó làm giảm tỉ lệ học viên bị kỷ luật xuống dưới 0,3%. Phòng QLHV cũng tích cực tham gia công tác thiện nguyện như: Tặng quà cho các bệnh nhân mắc bệnh nan y tại các bệnh viện; tặng quà cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn xung quanh Học viện đóng quân; tặng quà cho các học viên nghèo có ý thức vươn lên trong học tập, rèn luyện... Chỉ tính riêng từ đầu năm học đến nay, dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc, Phòng QLHV đã phát động sự quyên góp, ủng hộ của các nhà hảo tâm và của toàn thể cán bộ, giảng viên, học viên toàn Học viện xây dựng được 03 nhà tình nghĩa cùng nhiều suất quà trị giá trên 1 tỉ đồng. Đồng thời, lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ Phòng QLHV luôn xác định rõ vai trò, vị trí, nhiệm vụ của mình; luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết xây dựng đơn vị trong sạch vững mạnh, khắc phục mọi khó khăn phấn đấu xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh góp phần hình thành nhân cách người cán bộ Công an cách mạng theo mục tiêu đào tạo, đồng thời, đẩy mạnh phong trào thi đua học giỏi, rèn luyện tốt, tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực trong học tập, rèn luyện, tạo được sự chuyển biến về mọi mặt trong công tác quản lý, giáo dục học viên. Tuy nhiên, trong thời gian qua mặc dù công tác quản lý giáo dục học viên luôn được lãnh đạo Nhà trường, các đơn vị quan tâm, chú trọng nhưng cũng gặp không ít những khó khăn như:
1. Lưu lượng học viên đông, trong khi số lượng giáo viên chủ nhiệm ít, nhiều giáo viên chủ nhiệm phải quản lý vượt gấp 2 lần theo quy định tại Thông tư số 50/2009/TT-BCA(X11) ngày 01/9/2009 của Bộ công an (mỗi giáo viên chủ nhiệm quản lý không quá 150 học viên). Bên cạnh đó, nhiều giáo viên chủ nhiệm mới ra trường nên năng lực, trình độ, kinh nghiệm còn hạn chế dẫn đến trong công tác quản lý còn có thiếu sót.
2. Trình độ chuyên môn của giáo viên chủ nhiệm không đồng đều, có sự cách xa về thế hệ cán bộ, chưa có đội ngũ kế cận khi cán bộ công tác lâu năm nghỉ hưu và luân chuyển đơn vị khác. Do đặc thù của công tác quản lý, giáo dục học viên, giáo viên chủ nhiệm đa phần tốt nghiệp các chuyên ngành nghiệp vụ Công an, ở lại trường công tác, chưa qua trường, lớp đào tạo về công tác quản lý giáo dục học viên vì vậy phải mất nhiều thời gian để tiếp cận, làm quen, học hỏi cũng như tích lũy được kinh nghiệm về công tác này.
3. Tác động tiêu cực của mặt trái ngoài xã hội và môi trường an ninh, trật tự xung quanh học viện còn nhiều phức tạp, các đối tượng xấu luôn tìm đủ mọi cách để móc nối, dụ dỗ học viên tham gia các tai, tệ nạn xã hội hoặc vi phạm các quy định về công tác quản lý giáo dục học viên... tác động ảnh hưởng nhiều tới công tác quản lý giáo dục học viên.
4. Nhiều văn bản quy định, hướng dẫn về công tác quản lý, giáo dục học viên đã có từ khá lâu nên có những điểm không còn phù hợp, chưa theo kịp với sự thay đổi, đổi mới của công tác giáo dục, đào tạo và công tác quản lý giáo dục học viên, gây khó khăn cho công tác đánh giá, phân loại học viên. Bên cạnh đó một số văn bản mới ban hành chưa thật sự hợp lý cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý, ý thức học viên khi tham gia các hoạt động, phong trào và nghiên cứu khoa học.
5. Công tác nắm tình hình, trao đổi thông tin về tình hình học viên giữa các đơn vị với Phòng QLHV đôi lúc còn chậm, chưa kịp thời, thường xuyên.
6. Ý thức tổ chức kỷ luật của một số học viên chưa cao, chưa tự giác thực hiện nhiệm vụ học tập, rèn luyện, còn có biểu hiện trung bình chủ nghĩa. Lượng học viên đông, trong khi các khu dịch vụ trong Học viện hạn chế, chưa sắp xếp khoa học dẫn đến tình trạng học viên ngồi hàng quán trong các giờ hành chính vẫn còn xảy ra.
Để tiếp tục phát huy truyền thống đơn vị 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, tạo bước đột phá trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ năng động, sáng tạo, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác giáo dục, đào tạo trong tình hình mới; học kỳ II năm học 2018 - 2019, Ban Giám đốc Học viện CSND tiếp tục xác định công tác quản lý, giáo dục học viên là một trong ba khâu đột phá của Học viện với khẩu hiệu là “Xây dựng phòng Quản lý học viên kiểu mẫu” được thể hiện trên các mặt sau:
1. Công tác chính trị - tư tưởng luôn được coi là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong công tác quản lý giáo dục học viên. Thường xuyên quán triệt toàn thể cán bộ, đảng viên, học viên học tập các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của ngành, giáo dục lịch sử, truyền thống của ngành Công an và của Học viện; giáo dục chính trị, đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên, học viên trước những diễn biến mới có liên quan đến an ninh, lợi ích quốc gia của Việt Nam; chỉ đạo cán bộ, học viên thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) gắn với chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn đảng, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức học viên; xây dựng cho học viên các khóa, hệ học luôn có bản lĩnh, lập trường tư tưởng vững vàng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, yên tâm phấn đấu học tập, rèn luyện, tham gia đầy đủ việc học tập triển khai nghị quyết và các buổi sinh hoạt chính trị.
2. Chú trọng làm tốt công tác nắm tình hình diễn biến tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của học viên thông qua các buổi sinh hoạt lớp, chi bộ, chi đoàn, chi hội phụ nữ và sinh hoạt tiểu. Thường xuyên tổ chức gặp mặt đối thoại giữa Ban Giám đốc, đơn vị chức năng trong Học viện với học viên, gặp mặt giữa lãnh đạo Phòng QLHV với cán bộ lớp, Cấp ủy chi bộ, Ban chấp hành chi đoàn, Chi hội phụ nữ trong học viên để nghe phản ánh tình hình, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của học viên để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc của học viên trong quá trình tham gia học tập, sinh hoạt tại Học viện.
3. Đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý giáo dục học viên theo hướng tin học hóa, từng bước ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai các phần mềm tiện ích phục vụ cho việc nhập dữ liệu, khai thác dữ liệu, hồ sơ học viên, đồng bộ hệ thống phần mềm dữ liệu quản lý học viên với hệ thống dữ liệu quản lý điểm học tập của Phòng Quản lý đào tạo, từ đó, hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý học viên và phân loại thi đua học viên theo học kỳ và năm học; đề xuất xây dựng và đưa vào sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu Đảng viên; nghiên cứu, xây dựng mô hình quản lý học viên phù hợp với yêu cầu đào tạo theo học chế tín chỉ, bảo đảm học viên có điều kiện tốt nhất để học tập, rèn luyện, đồng thời, nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật của học viên.
4. Tiếp tục triển khai tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào và các cuộc vận động do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an và Học viện CSND phát động, học kỳ II năm học 2018 - 2019, Phòng QLHV sẽ tiến hành tổ chức các cuộc thi trong khối học viên, qua đó đi sâu tìm hiểu các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “Xây dựng phong cách người chiến sĩ Công an nhân dân, bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ“. Tổ chức phát động những sáng kiến, cách làm hay để đáp ứng yêu cầu tinh thần của Chỉ thị số 05/CT-BCA-X11 về tiếp tục chấn chỉnh nền nếp, kỷ luật, kỷ cương, tăng cường công tác quản lý giáo dục học viên của các Học viện, trường CAND. Tập trung tổ chức thực hiện có hiệu quả chế độ tự quản, giờ tự học của học viên, xây dựng mô hình nhóm học viên tự quản; triển khai các hình thức làm việc, học tập phối hợp theo nhóm trong học tập như tổ chức nhóm học viên từ 3 - 5 người, trong đó có cả số học viên khá, giỏi và số học viên yếu để hỗ trợ nhau trong học tập; xây dựng kỹ năng thực hiện điều lệnh nội vụ, đội ngũ, lễ tiết tác phong, văn hóa ứng xử, từng bước tạo cho học viên có khả năng phản ứng nhanh nhạy với các tình huống, tập cho học viên có khả năng sắp xếp trật tự nội vụ, không những đẹp mà còn phải nhanh, thống nhất và duy trì một cách thường xuyên; tạo sân chơi văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, tổ chức nhiều hơn nữa các hội thi, giải đấu thể thao vừa để tạo khí thế thi đua sôi nổi, vừa nâng cao sức khỏe cho học viên và quan trọng hơn là phòng ngừa có hiệu quả vi phạm kỷ luật trong học viên. Đề xuất thành lập “Câu lạc bộ học viên dân tộc thiểu số” tại Học viện CSND vừa để thắt chặt tình đoàn kết giữa các học viên là người dân tộc thiểu số đang theo học tại Học viên, tạo cho học viên có điều kiện giao lưu, học hỏi phong tục tập quán, truyền thống tốt đẹp giữa các dân tộc, đồng thời, tạo nguồn nhân lực sẵn sàng phục vụ cho các đơn vị nghiệp vụ khi có yêu cầu nhiệm vụ công tác.
5. Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trẻ và đội ngũ cán bộ lớp, cán sự Đảng và Cấp ủy các chi bộ với trọng tâm là nâng cao công tác cơ bản của giáo viên chủ nhiệm và kỹ năng tự quản lý lớp của đội ngũ cán bộ lớp. Củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ, giảng viên chủ nhiệm có đủ biên chế cần thiết, có phẩm chất, năng lực, có ý thức trách nhiệm trong công tác quản lý, giáo dục học viên. Đề cao vai trò và phân công trách nhiệm của các đơn vị Khoa, Phòng, Bộ môn, Trung tâm, các tổ chức Đảng, Đoàn thể, quần chúng tham gia phối hợp trong công tác quản lý học viên. Đồng thời, thường xuyên mở các đợt cao điểm kiểm tra, chấn chỉnh việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương, tạo ra bước chuyển biến mạnh mẽ trong nền nếp làm việc, học tập, sinh hoạt của cán bộ và học viên. Có các biện pháp quản lý học viên cá biệt, học viên có ý thức học tập, rèn luyện yếu như: Tổ chức cho số học viên này ở tập trung theo khóa để các giáo viên chủ nhiệm thuận tiện hơn trong việc theo dõi và quản lý; thường xuyên điểm danh, kiểm diện; có các hình thức lao động công ích hoặc tổ chức cho số học viên này tham gia các hoạt động phong trào đoàn thể để từng bước tạo nên ý thức tự giác, tích cực trong các học viên, từ đó từng bước phấn đấu vươn lên đạt kết quả cao trong học tập và rèn luyện.
6. Tiếp tục nghiên cứu, tham mưu, đề xuất chỉnh sửa, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về công tác quản lý, giáo dục học viên, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tế. Nhất là các văn bản quy định về đánh giá, phân loại học viên, xét cộng điểm thưởng và điểm trung bình chung học tập của học viên, xét thăng cấp bậc hàm, nâng lương cho học viên khi tốt nghiệp ra trường phù hợp với quy chế đào tạo học viên theo học chế tín chỉ, đồng thời, khích lệ, động viên tinh thần học viên tích cực tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, các cuộc thi quân sự võ thuật, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao…
7. Tăng cường mối quan hệ phối hợp, trao đổi kinh nghiệm với các trường trong và ngoài ngành Công an để tổ chức phong trào học tập, rèn luyện trong học viên đạt kết quả cao như: Tổ chức các đoàn cán bộ, học viên đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm tại các trường có truyền thống nổi tiếng về kỷ luật và điều lệnh của Quân đội như: Trường Đại học Trần Quốc Tuấn, Học viện Biên Phòng, Học viện Quốc phòng và một số trường khác trong lực lượng Công an. Tổ chức trao đổi, ký kết hợp tác, kết nghĩa với Phòng QLHV một số trường Công an nhân dân và Quân đội nhân dân. Tiếp tục triển khai thực hiện đào tạo theo hướng gắn lý luận với thực tiễn ở tất cả các khoa chuyên ngành. Khai thác sử dụng có hiệu quả các nguồn lực về kinh phí, cơ sở vật chất, thực hiện chủ trương xã hội hóa để tổ chức các phong trào đạt kết quả cao.
Tất cả những kết quả Phòng QLHV phấn đấu xây dựng đều nhằm nâng cao chất lượng “sản phẩm đầu ra”, hay nói cách khác góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo cán bộ, chiến sĩ CSND; từ đó, xây dựng lực lượng CAND chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại là cánh tay đắc lực của Đảng và Nhà nước trên mặt trận giữ gìn an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới.
Đại tá, GS.TS Nguyễn Đắc Hoan
Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ trưởng Bộ Công an (2009), Thông tư số 50/TT-BCA(X11) ngày 01/9/2009 quy định về công tác quản lý, giáo dục học viên các học viện, trường đại học, cao đẳng và trung cấp Công an nhân dân.
2. Bộ trưởng Bộ Công an (2015), Chỉ thị số 05/CT-BCA-X11 Ngày 10/6/2015 về tiếp tục chấn chỉnh nền nếp, kỷ luật, kỷ cương, tăng cường công tác quản lý, giáo dục học viên các học viện, trường Công an nhân dân.